Porozumienie bez Przemocy (PbP), znane jest również pod nazwą „język serca” lub “język żyrafy i szakala”. Celem metody jest pomóc nam lepiej rozumieć uczucia i potrzeby zarówno nasze, jak i innych. To pozwala nam na lepsze porozumiewanie się i budowanie bliższych relacji.
Marshall Rosenberg był doktorem psychologii i twórcą metody. Charakteryzował się przy okazji niezwykłą charyzmą i poczuciem humoru. Jego zainteresowanie empatią wynikało z trudnych doświadczeń w szkole, gdzie był dyskryminowany ze względu na swoje nazwisko i pochodzenie.
Jak sam wspominał – nie stworzył niczego nowego a jedynie zebrał to co już było i ułożył w jeden spójny i prosty do zastosowania model, którego następnie uczył innych. Na tej podstawie powstała cała metodologia, dzięki której mediacje i rozwiązywanie konfliktów stało się znacznie prostsze. Dla wielu osób na całym świecie NVC stało się filozofią życia a empatyczny sposób komunikacji pomaga do dnia dzisiejszego budować lepsze relacje i komunikować się w sposób bardziej życzliwy i dbający o wzajemny szacunek.
Podstawowe założenia NVC (Nonviolent Communication)
NVC opiera się na fundamentalnej zasadzie: u podstaw wszystkich ludzkich działań leżą potrzeby, które ludzie starają się zaspokoić, a zrozumienie i uznanie tych potrzeb może stworzyć wspólną podstawę do połączenia, współpracy, a bardziej globalnie – pokoju.
Idąc dalej – ludzie działają nie przeciwko nam, ale po to, aby zaspokajać własne potrzeby. Bardzo często robią to w tragiczny sposób, który uniemożliwia porozumienie.
Od czego zacząć NVC – 4 kroki
Krok 1: Fakty i obserwacje
Skup się na tym, co widzisz i słyszysz, bez oceniania lub interpretacji. W tym miejscu jest bardzo łatwo o ocenę, która przechodzi w osąd zamiast o obserwację. Zwracaj na to szczególną uwagę.
Krok 2: Nazwanie uczuć
Nazwij swoje uczucia i dowiedz się o jakiej potrzebie zaspokojonej lub niezaspokojonej Cię informują. Uczucia to komunikat Twojego układu nerwowego. To reakcja z ciała, która Cię o czymś informuje. Im lepiej potrafisz je rozpoznawać i nazywać tym bardziej świadomie podejmujesz działania.
Krok 3: Wyrażanie potrzeb
Potrzeby mogą być zaspokojone lub niezaspokojone. Aby móc się nimi zaopiekować – określ potrzeby, które leżą u podstaw twoich uczuć.
Krok 4: Wyrażanie prośby
Prośby bardzo łatwo pomylić z żądaniami głównie dlatego, że zakładamy, że kiedy dodamy słowo “proszę” to z automatu prosimy. Nic bardziej mylnego! Prośbę poznasz po tym, że na każde nie, które dostajesz – w dalszym ciągu odczuwasz spokój i brak napięcia.
Komunikacja bez przemocy może być stosowana w wielu różnych sytuacjach i kontekstach, w tym:
- NVC w biznesie: Komunikacja bez przemocy jest szczególnie przydatna w biznesie, gdzie często dochodzi do konfliktów i trudnych sytuacji komunikacyjnych. Stosowanie NVC pomaga zbudować lepsze relacje z klientami, pracownikami i współpracownikami, a także poprawia efektywność i produktywność.
- NVC w rodzinie: może pomóc w lepszym porozumiewaniu się z członkami rodziny i budowaniu głębszych więzi z nimi.
- NVC w szkole i edukacji : może być używana do lepszego zarządzania konfliktami i budowania pozytywnych relacji między uczniami i nauczycielami i rodzicami.
- NVC w terapii: może być pomocna w pracy z klientami, pomagając im lepiej zrozumieć swoje potrzeby i emocje oraz budować lepsze relacje z innymi.
Empatia w przywództwie
Empatia jest ważnym elementem NVC i może być szczególnie przydatna w roli lidera. Potrafiąc lepiej zrozumieć potrzeby i perspektywy innych, możesz lepiej dostosować swoje działania i decyzje do ich potrzeb. Przywództwo z empatią pomaga również zbudować zaufanie i zaangażowanie zespołu, co może przyczynić się do lepszych wyników biznesowych.
Jeśli jesteś liderem lub przedsiębiorcą i chcesz poprawić swoje umiejętności komunikacyjne i budować lepsze relacje z ludźmi w swoim otoczeniu, metoda komunikacji NVC może być dla ciebie idealnym rozwiązaniem. Poprzez zrozumienie potrzeb i uczuć innych i skupienie się na ich szacunku, możesz lepiej porozumiewać się i wywierać pozytywny wpływ na swoje otoczenie. Warto rozważyć naukę NVC jako narzędzia do poprawy komunikacji i budowania lepszych relacji w biznesie i w życiu osobistym.
W NVC nie chodzi o to, żeby było miło. To się dzieje przy okazji okazywania autentycznej życzliwości. W NVC chodzi o to, żeby zejść do sedna problemu i zadbać o potrzeby swoje i drugiej osoby nie rezygnując z tego, co jest dla obu stron ważne!
Jak się komunikować w duchu NVC
Oto przykłady zastosowania NVC w różnych sytuacjach. Zauważ, że jest to bardzo ogólny model, który należy dostosować do poszczególnych sytuacji. Jeśli zastanawiasz się jak to zrobić – poszukaj trenerów NVC i wybierz się do nich na warsztaty, aby przećwiczyć NVC w praktyce.
- „Potrzebuję zrozumieć, dlatego pytam o twoje myśli i uczucia na temat tej decyzji” zamiast „Jesteś taki/a nieodpowiedzialny/a, że nie wyjaśniłeś/aś mi swoich motywów”
- „Czułem/am się zaniepokojony/a, gdy zobaczyłem/am, że nie ma cię w domu o 22:00”
- „Czułem/am się zraniony/a, gdy usłyszałem/am, że nie mogę wyjść na imprezę” zamiast „Jesteś taki/a okrutny/a, że nie pozwoliłeś/aś mi iść na imprezę”
Gdzie można stosować NVC
NVC w biznesie
- Podczas rozmowy z klientem, który jest niezadowolony z twojego produktu, możesz zapytać go o jego potrzeby i uczucia, a następnie poprosić o pomoc w rozwiązaniu problemu.
- Podczas spotkania zespołu, możesz zapytać o potrzeby i uczucia każdego z uczestników, aby lepiej zrozumieć ich perspektywę i lepiej dostosować cele i działania zespołu do ich potrzeb.
- Podczas rozmowy z pracownikiem, który ma trudności z realizacją swoich obowiązków, możesz zapytać go o jego potrzeby i uczucia, aby lepiej zrozumieć przyczyny trudności i pomóc mu w ich rozwiązaniu.
- Podczas negocjacji z partnerem biznesowym, możesz stosować NVC, aby lepiej zrozumieć jego potrzeby i uczucia, a następnie porozmawiać o rozwiązaniu, które zaspokoi potrzeby obu stron.
- Podczas organizowania szkolenia lub konferencji, możesz zapytać o potrzeby i uczucia uczestników, aby lepiej dostosować program i materiały do ich potrzeb i oczekiwań.
NVC w rodzinie, życiu i relacjach
- Podczas rozmowy z partnerem/ką, który jest zaniepokojony twoimi wyborami, możesz zapytać go o jego potrzeby i uczucia, a następnie porozmawiać lub po prosić o wsparcie lub zrozumienie.
- Podczas rozmowy z dzieckiem, które ma trudności z nauką, możesz zapytać o jego potrzeby i uczucia, a następnie zaprosić do poszukania rozwiązania lub zaoferować właściwe wsparcie.
- Podczas konfliktu z rodzeństwem, możesz stosować NVC, aby lepiej zrozumieć potrzeby i uczucia drugiej osoby i poprosić o poszukanie rozwiązania, które zaspokoi potrzeby obu stron.
- Podczas rozmowy z rodzicami, którzy nie zgadzają się z twoimi wyborami lub decyzjami, możesz zapytać o ich potrzeby i uczucia, aby następnie zaprosić ich do dialogu i poprosić o zrozumienie lub wsparcie.
- Podczas organizowania świąt lub innych wydarzeń rodzinnych, możesz rozmawiać o potrzebach i uczuciach wszystkich uczestników, aby lepiej dostosować plany i szczegóły do ich oczekiwań i potrzeb a przede wszystkim uniknąć konfliktów i trudnych rozmów z członkami rodziny.
NVC w szkole
- Podczas rozmowy z uczniem, który ma trudności z nauką lub zachowaniem, możesz zapytać o jego potrzeby i uczucia, a następnie poprosić o pomoc w rozwiązaniu problemu.
- Podczas konfliktu między uczniami, możesz działać jako mediator, aby lepiej zrozumieć potrzeby i uczucia obu stron i umożliwić stworzenie przestrzeni aby znaleźć rozwiązanie, które zaspokoi potrzeby obu stron.
- Podczas organizowania wycieczki lub innego wydarzenia szkolnego, możesz zapytać o potrzeby i uczucia uczestników, aby lepiej dostosować program i szczegóły do ich oczekiwań i potrzeb.
- Podczas rozmowy z rodzicami ucznia, który ma trudności, możesz zapytać o ich potrzeby i uczucia, a następnie poprosić o pomoc w rozwiązaniu problemu.
NVC w terapii
- NVC jest narzędziem, z którego coraz częściej i chętniej korzystają terapeuci w trakcie pracy z pacjentami i klientami. Dzięki umiejętności korzystania z empatii potrafią szybciej niż zwykle schodzić do sedna aby dotrzeć do niezaspokojonych potrzeb i uczuć i z tego miejsca rozpocząć wsparcie znanymi sobie już metodami.
- Podczas pracy z pacjentem, który ma trudności z emocjami.
- Podczas pracy z pacjentem, który ma trudności z radzeniem sobie ze stresem lub lękiem, możesz zapytać o jego potrzeby i uczucia, a następnie złożyć prośbę o pomoc w znalezieniu sposobów radzenia sobie z tymi emocjami.
- Podczas pracy z pacjentem, który ma trudności ze stawianiem granic, możesz zapytać o jego potrzeby i uczucia, a następnie złożyć prośbę o pomoc w nauce asertywnych sposobów komunikacji.
Rozróżnienia w komunikacji NVC
Rozróżnienia w komunikacji NVC to sposób opisywania sytuacji, emocji i potrzeb bez oceniania, szufladkowania lub obwiniania innych osób. W NVC ważne jest, aby opisywać swoje doświadczenie w sposób jasny i precyzyjny, bez używania języka, który sugerowałby, że inna osoba jest winna za nasze uczucia czy potrzeby.
Przykłady rozróżnień
- obserwacja – ocena interpretacja
- uczucie – uczucia rzekome
- potrzeby – strategie lub prośby
- prośba – żądanie
- bodziec – przyczyna
- autentyczność żyrafy – szczerość szakala
- ochronne użycie siły – karzące użycie siły
- władza z – władza nad
- wybór – poddanie się lub bunt
- uznanie – komplementy, pochwały
- osądy wartościujące – osądy moralizujące
- autonomia, współzależność – zależność, niezależność
- wytrwałość – wymaganie lub upór
- dyscyplina – posłuszeństwo
Więcej informacji o NVC
Odwiedź stronę certyfikowanych trenerów NVC
W Polsce: https://trenerzynvc.pl
Na świecie: cnvc.org